Wellbeing po polsku znaczy dobre samopoczucie, zdrowie, szczęście. Aby je zachować, musimy zrozumieć zjawisko stresu i nauczyć się strategi radzenia sobie z nim.
Czym jest stres tak naprawdę?
Stres to słowo, które w dzisiejszych czasach słyszymy z każdej strony, stres w pracy, stres w rodzinie, stres związany z chorobą bliskich czy swoją. Aż 45% polaków spontanicznie wymienia stres jako najczęstsze odczucie.
Krótka geneza stresu
Należy pamiętać, że stres jest naturalną reakcją na sytuacje postrzeganą jako zagrożenie. Kiedy się stresujemy, w naszym ciele aktywowane są wszystkie układy wewnętrzne. Przyśpiesza pracy serca i oddech, oskrzela i źrenice rozszerzają się, krew napływa do mięśni, mózgu, serca, procesy trawienne organizmu ustają. Przez korę nadnerczy zostaje wytwarzany m.in. kortyzol.
Co to oznacza?
Nasz organizm stawia się w stan podwyższonej gotowości. Cała uwaga przekierowuje się na się na zagrożeniu. Z punktu widzenia ewolucji, ten mechanizm był niezbędny do przetrwania naszego gatunku. Jednak w dzisiejszych czasach ludzie, nie muszą walczyć już każdego dnia o przetrwanie, a stres z nami pozostał.
Różnica polega również na tym, że nasi przodkowie doświadczali stresu krótkotrwałego, który spełniał swoje zadanie. Ich organizmy miały możliwość powrócenia do równowagi, przed kolejnymi zagrażającymi ich życiu wydarzeniami. W dzisiejszych czasach tempo życia często uniemożliwia nam to uniemożliwia.
Stres objawy i skutki
Stres objawia się w myślach oraz w reakcjach fizjologicznych:
- przyśpieszony oddech
- zaciśnięty żołądek
- drżenie rąk
- ucisk w klatce piersiowej
- pobudzenie
To tylko niektóre z nich. Nasze myśli w sytuacji stresowej bardzo często zaczynają ruminować. W naszej głowie powstają najczarniejsze scenariusze. Możemy czuć niepokój, lęk, strach, a nawet gniew. Każdy z nas czasem tego doświadcza. Tymczasem WHO wyróżniło stres jako jeden z najbardziej szkodliwych czynników dla zdrowia. Może być on przyczyną wielu chorób, takich jak:
- Depresja, stany lękowe, nerwice
- Powtarzające się bóle głowy
- Osłabienie układu odpornościowego
- Wrzody żołądka
- Choroby serca oraz układu krążenia
- Problemy trawienne
Co nas stresuje?
Stresem potencjalnie może być praktycznie wszystko. Spóźniony autobus, nagła choroba, kłótnia z bliską osobą. Na wiele z tych rzeczy nie mamy wpływu. Rodzaj boźdza będzie wpływał na to, jak mocna będzie nasza reakcja. Jest to kwestia indywidualna, każdego stresuje coś bardziej, coś mniej. Stresujące mogą być również pozytywne doświadczenia życiowe, jak chociażby pojawienie się dziecka czy awans.
Stres w środowisku pracy
Pojawia się, gdy osoba odczuwa dyskomfort psychiczny, spowodowany wymaganiami i warunkami, które przekraczają jej możliwości. Stres zawodowy odczuwa 53% Polaków. Wskaźnik absencji chorobowej związanej ze stresem wynosi aż 36,5%
Przeciążenie, pogoń za sukcesem, presja otoczenia przy jednoczesnym braku odpoczynku to prosta droga do wypalenia zawodowego.
Niestety, statystki są zatrważające. W opublikowanym przez Fundacje Przeciw Wypaleniu Zawodowemu Slowlajf (2014 r.), wypalonych czuje się ponad 40% ankietowanych, a 30% odpowiedziało „może”. Więcej na ten temat pisaliśmy już jakiś czas temu w tym artykule (https://wellbeingpolska.pl/coraz-wiekszy-problem-dotyczacy-pracy/). Stres w pracy może mięć negatywne skutki nie tylko dla jednostki, ale również dla pracodawcy.
Pracownik zestresowany to pracownik mniej wydajny i efektywny. Bardzo często związana jest z tym utrata koncentracji, problem z przyswajaniem nowych kompetencji, czy też wiedzy.
Jak radzić sobie ze stresem
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że stres może nam sprzyjać. Zaobserwuj sytuacje które cię stresują. Spróbuj ocenić w skali od 1 do 100 na ile sytuacja była zagrażająca. To co nasz mózg postrzega jako zagrożenie, bardzo często jest jedną z dostępnych interpretacji danej sytuacji. Każdy z nas ma do wyboru dwie reakcje. Konstruktywną – budująca oraz destrukcyjna – wyniszczająca naszą psychikę i ciało.
A oto kilka sposobów radzenia sobie ze stresem:
- Poświęć minimum 1 godzinę dziennie na spędzenie czasu z bliskimi, bez telefonu i komunikatów. Bliskie i wartościowe relacje z innymi regulują nasz poziom stresu.
- Raz na 2 tygodnie zrób sobie aktywny weekend. Wypad w góry z rodziną czy znajomymi, bieganie po lesie albo kajak.
- Zminimalizuj czas spędzony przed ekranem po pracy. Nie więcej niż 30 minut dziennie. Przez 4 godziny w tygodniu.
- Na koniec dnia poczytaj książkę. Wystarczy już około 15-30 min, albo posłuchaj wyciszającej cię muzyki.
- Jeśli masz blisko do pracy, to idź pieszo. Unikniesz stresu związanego z korkami i innymi kierowcami. Jeśli masz trochę dalej, to wybierz rower
- Raz w tygodniu pozwól sobie na coś co bardzo lubisz, ale niekoniecznie jest zdrowe. Paczka chipsów raz na jakiś czas jeszcze nikomu nie zaszkodziła.
- Pamiętaj, że wysiłek fizyczny, to również stres dla twojego organizmu. Jeśli nie masz możliwości, aby odpowiednio się zregenerować, unikaj ciężkich treningów. Wybierz lżejsze formy aktywności: bieganie w spokojnym tempie, rower, joga. Poświęć temu 15 minut dziennie.
